Lối chân minh triết.

Ảnh: Ông Charlie dẫn con gái đi dạo phố.

Hãy bắt đầu bằng một câu hỏi: Ai là thủ tướng giỏi nhất nước Tàu mọi thời đại? Câu trả lời, đó là Vương An Thạch.

Một cậu bé chăn trâu, làm mấy bài thơ phú, tiếng vang đến tận kinh thành Trường An. Vua Trung Hoa phải đích thân lặn lội đi tìm cậu bé đó, mời ra làm tể tướng (tên gọi chức thủ tướng đương thời).

Vương An Thạch đi theo lối minh triết. Vào thời Vương An Thạch làm tể tướng, nước Đại Việt ta tránh được chiến tranh. Nếu để kẻ khác làm thủ tướng, hẳn là đầu rơi máu chảy khắp cõi Việt. Y như tiến sĩ Trần Đức Anh Sơn nhận xét.

Vào thời điểm Vương An Thạch lên làm thủ tướng nước Tàu, có những kẻ không phục. Chẳng hạn như, đại học sĩ Tô Đông Pha.

Chuyện kể rằng, Tô Đông Pha sính chữ nghĩa, đậu khoa bảng, có ý khinh thường Vương An Thạch xuất thân nông thôn. Về tuổi tác, Vương An Thạch lại lên làm thủ tướng nước Tàu đang độ tuổi thiếu niên, nên các bậc trưởng thượng (con nít lớn tuổi) của nước Tàu không ưa. Biết vậy, Vương An Thạch nghĩ ra những cách để trị bọn này.

Đến nỗi, học sĩ Tô Đông Pha nghẹn ngào nói trong xúc động: “Người này (tức Vương An Thạch) xứng đáng làm thủ tướng nước Tàu.”  Ông hối hận vì đã dèm pha Vương An Thạch trong thời gian làm tể tướng.

Vào thời Vương An Thạch làm tể tướng, nước Tàu nhìn chung yên bình. Giặc giã các nơi tự động quy thuận, về làm dân thường. Phong khí đất nước yên vui phát triển. Sản vật sinh súc tốt tươi. Luôn với những lứa người xinh đẹp.

Tổng kết cả quá trình, Vương An Thạch đi theo lối chân minh triết. Nhưng Vương An Thạch vẫn chưa phải là người giỏi nhất phim, người giỏi nhất phim là vua Đường. Nếu bạn làm vua, bạn có dám giao giang sơn của mình cho một cậu bé không? Không. Vậy mà vua Tàu dám giao giang sơn cho cậu bé Vương An Thạch, chứng tỏ vua Tàu là người rất giỏi.

Theo các bạn, Vương An Thạch đã dùng cách gì để cứu dân Tàu ra khỏi nạn đói, đồng thời cứu rỗi vua Đường? Không phải là tinh giản biên chế (sa thải chức quan). Không phải là trừng trị tham nhũng. Không phải là cúng bái thần quỷ. Cậu bé Vương An Thạch đã dùng cách nào để tạo ra một Trung Hoa trù phú? Tôi biết nhưng tôi không nói, để cho quý bạn cùng suy nghĩ.

Viết tại quận 7, Sài Gòn, ngày 04 tháng 06 năm 2022

Tôn Phi (triết gia Lê Minh Tôn)

Chủ tập đoàn xuất bản Charlie.

Liên lạc tác giả : tonphi2021@hotmail.com

Phone, Whatsapp, Signal: +84344331741